Rozwój widzenia
Warunkiem właściwego rozwoju widzenia jest sprawny układ wzrokowy czyli zdrowa gałka oczna, nerw wzrokowy, droga wzrokowa i odpowiednie części kory mózgowej. Umiejętności widzenia uczymy się całe życie, ale za najważniejszy okres jej rozwoju uważa się pierwsze dwa lata życia.
Gałka oczna podlega intensywnemu wzrostowi podczas rozwoju osobniczego od momentu narodzin do 21 roku życia Na wielkość gałki oraz refrakcję oka wpływ mają przede wszystkim czynniki genetyczne, w mniejszym stopniu – czynniki środowiskowe (telewizja, komputer).
Rozwój oka ludzkiego przebiega w sposób zaprogramowany, aby stan miarowości wytworzył się w późnym dzieciństwie i trwał przez całe życie…
OKRES NOWORODKOWY
1 MIESIĄC ŻYCIA
- pojawia się odruch rogówkowy;
- reakcja źrenic na światło;
- odruchowe zamykanie lub zaciskanie powiek pod wpływem silnego światła skierowanego na twarz dziecka;
- pierwsze ruchy sakkadowe;
- dziecko wybiera i preferuje twarz człowieka;
- uważne wpatruje się w twarze najbliższych osób z odległości 15-40 cm, lubi zmienną mimikę twarzy i próbuje ją naśladować; (fiksacja czasami pojawia się później);
- posługuje się raz jednym, raz drugim okiem;
- lubi kontury, proste pionowe i poziome wzory, duże rozmiary (najlepiej czarno-białe).
OKRES NIEMOWLĘCY
1-3 MIESIĘCY
- dziecko wpatruje się w źródła światła, jasne ściany, okna;
- śledzi poruszające się źródło światła od środkowej linii ciała na zewnątrz (lepiej w poziomie niż pionie i ukośnie);
- fascynuje się różnymi źródłami światła, błyszczącymi przedmiotami i jaskrawymi kolorami;
- dłużej wpatruje się w twarze osób najbliższych;
- przygląda się własnej ręce;
- spogląda do góry na zabawki;
- przenosi spojrzenie (kieruje oczy) w kierunku źródła dźwięku;
- rozwija się koordynacja obu gałek ocznych (w tym okresie życia dziecko może okresowo zezować);
- pojawiają się zbieżne ruchy gałek ocznych;
- podąża wzrokiem za poruszającą się zabawką (40-60 cm od oczu w prawą i lewą stronę);
- odwzajemnia uśmiech.
3-5 MIESIĘCY
- dziecko skupia wzrok (fiksuje) na przedmiotach z odległości ok. Im;
- bada i „ogląda” własne ręce;
- ustawia oczy centralnie;
- przenosi spojrzenie z ręki na obiekt;
- widzi barwy;
- lubi grzechotki, gryzaki, zabawki piszczące, wyciąga rękę w ich kierunku, chwyta je, szczególnie wtedy, gdy znajdują się w zasięgu jego rąk;
- przekłada zabawkę z ręki do ręki;
- pojawia się akomodacja z odległości 13-50 cm;
5-7 MIESIĘCY
- dziecko patrzy na zabawki pokazywane w całym obszarze pola widzenia (prawa-lewa, góra-dół);
- wyrzuca zabawki i patrzy, gdzie upadły;
- rozwija się koordynacja oko-ręka;
- doskonali się fiksacja
- następuje koordynacja większości odruchów obuocznych;
- reaguje odmiennie na zmieniający się wyraz twarzy rodzica.
7-12 MIESIĘCY
- dziecko interesuje się drobnymi przedmiotami lub detalami w przedmiotach;
- fiksuje wyraz twarzy i naśladuje go;
- płynnie śledzi wzrokiem;
- przechyla głowę żeby spojrzeć w wybranym kierunku;
- lubi różne kształty i formy geometryczne;
- rozwinięte widzenie obuoczne.
OD 1 DO 3 LAT
- śledzi wzrokiem w pełnym zakresie ruchu i wg potrzeb;
- doskonali się koordynacja wzrokowo ruchowa i manipulacja;
- rozróżnia i identyfikuje znajome przedmioty, lubi układanki przedmiotowe i obrazkowe;
- lubi zabawy w chowanego z zabawkami i ludźmi.
OKRES PRZEDSZKOLNY
3-5 LAT
- dziecko zna figury geometryczne;
- rozpoznaje barwy i odcienie barw, nazywa je;
- wyraźnie widzi i nazywa szczegóły na obrazkach;
- dopasowuje takie same litery, cyfry;
- sortuje przedmioty, grupuje, dzieli na kategorie wg wielkości, barwy, długości;
- rozpoznaje przedmioty na obrazkach widziane pod różnym kątem z bliska i z daleka;
- mówi na temat tego co dzieje się na obrazkach (układa historyjki obrazkowe);
- rozwija się wzrokowa orientacja przestrzenna